"ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІ ІС БАСҚАРМАСЫНЫҢ АВТОШАРУАШЫЛЫҒЫ"ШАРУАШЫЛЫҚ ЖҮРГІЗУ ҚҰҚЫҒЫНДАҒЫ РЕСПУБЛИКАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК КӘСІПОРНЫНЫҢ КОРПОРАТИВТІК ӘДЕП КОДЕКСІ
1 қолдану саласы
Осы "Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасының Автошаруашылығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының корпоративтік әдеп кодексі (бұдан әрі-Кодекс) (бұдан әрі-кәсіпорын) іскерлік әдептің жоғары қағидаттарын және корпоративтік құндылықтарды айқындайды, кәсіпорын қызметкерлерінің мінез-құлқының бірыңғай стандарттарын, Тапсырыс берушілермен, іскерлік әріптестермен, кәсіпорын ішінде іскерлік өзара қарым-қатынастардың этикалық қағидаларын белгілейді, ол кәсіпорынның беделі мен беделін нығайтуға және табысты дамудың кепілі болып табылады.
Корпоративтік әдеп кодексі іскерлік мінез-құлық пен корпоративтік басқарудың танылған әлемдік стандарттарын ескере отырып, Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына, Кәсіпорынның Жарғысына және өзге де ішкі құжаттарына сәйкес әзірленді.
Осы корпоративтік этика Кодексі кәсіпорынның барлық қызметкерлері үшін міндетті болып табылады.
2 Жалпы ережелер
Кодекстің Миссиясы
Іскерлік этика кодексі кәсіпорынның барлық мүдделі тұлғалармен өзара іс-қимылының этикалық жағын, корпоративтік қатынастардың этикалық нормаларын, сондай-ақ этикалық нормалардың кәсіпорынның және оның қызметкерлерінің күнделікті қызметіне әсер ету тетіктерін реттейтін құжат болып табылады.
Кодекстің Көрінісі
Корпоративтік этика кодексі кәсіпорынды корпоративтік басқару тетіктерінің тиімділігін арттыруға жәрдемдесуге кәсіпорынның мүдделі тұлғалармен табысты өзара іс-қимылына және кәсіпорын қызметкерлерінің әдепті емес мінез-құлық жағдайларының алдын алуға жәрдемдесуге арналған.
Осы Кодекстің мақсаты:
1) кәсіпорында лауазымды адамдар мен қызметкерлер стратегиялық маңызды шешімдер қабылдау кезінде де, күнделікті жағдайларда да өз міндеттерін орындау кезінде басшылыққа алуға міндетті Іскерлік әдеп пен мінез-құлықтың түйінді құндылықтарын, қағидаттарын, қағидалары мен нормаларын бекіту;
2) жоғары этикалық стандарттарға негізделген бірыңғай корпоративтік мәдениетті дамыту, ұжымда сенім, өзара құрмет және әдептілік ахуалын сақтау;
3) қызметкерлерді атқаратын лауазымының деңгейіне қарамастан корпоративтік этиканың бірыңғай қағидаттарын түсінуге, қолдауға және сақтауға бағдарлау;
4) қызметкерлердің Кодекс ережелерін білуі және сақтауы, бұл олардың кәсіби қызметі мен еңбек тәртібінің сапасын бағалау өлшемшарттарының бірі болып табылады.
5) кәсіпорынның имиджіне деген сенімді арттыру және сақтау, ашық және адал кәсіпорынның беделін нығайту, мүдделі тұлғалармен тиімді өзара іс-қимылға жәрдемдесу.
Көрсетілген нормалар мен қағидаттардың тізбесі толық болып табылмайды және белгілі бір алғышарттар немесе мән-жайлар туындаған жағдайда нақтылануы, өзгертілуі, толықтырылуы мүмкін.
3 Кәсіпорынның корпоративтік құндылықтары
Кәсіпорынның қызметі қалыптасатын негізгі корпоративтік құндылықтар:
1) құзыреттілік және кәсібилік-кәсіпорын жұмысының нәтижесі кәсіби тұрғыдан мінсіз болуы тиіс. Қызметкерлердің сапалы білімі, жұмыс тәжірибесі, салмақты және жауапты шешімдер қабылдау қабілеті болуы керек. Кәсіпорын өзін-өзі тәрбиелеуге және кәсіби дамуға ұмтылатын қызметкерлерді ынталандырады, барлық деңгейлердің біліктілігін арттыру үшін тең және оңтайлы жағдайлар жасайды;
2) адалдық пен ашықтық – барлық кәсіби және іскерлік өзара қарым-қатынастардағы шынайылық, қызмет туралы ақпараттың ашықтығын арттыру. Сонымен бірге кәсіпорын коммерциялық және Қазақстан Республикасының заңнамасымен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпарат пен мәліметтердің жария етілмеуін қадағалайды;
3) заңдылық пен әділдік-Қазақстан Республикасы заңнамасының, кәсіпорынның ішкі нормативтік құжаттарының мүлтіксіз сақталуы және серіктестерге жеке қалауын немесе қандай да бір кемсітушілікті көрсетпестен әділ, бейтарап, олардың құқықтары мен заңды мүдделерін құрметтеу, оның ішінде кәсіпорын ішіндегі әріптестеріне қатысты;
4) жауапкершілік-заңнама талаптарында, шарттық қатынастарда, іскерлік айналым әдет-ғұрыптарында және моральдық-адамгершілік қағидаттарын сақтауда белгіленген міндеттемелер бойынша кәсіпорын қызметінің сапасына кепілдік беру;
5) кәсіпорынның барлық қызметкерлері мен серіктестерінің нәсіліне, тіліне, саяси және діни нанымдарына, жынысына, ұлттық және мәдени тиесілілігіне қарамастан өзіне адал және әділ қарау құқығын тануды қамтитын адам тұлғасын құрметтеу;
6) патриотизм-өз қызметін мемлекеттің, оның бүгіні мен болашағының өркендеуі үшін бағыттау.
4 лауазымды адамдар мен қызметкерлер арасындағы қарым қатынас этикасы
Кәсіпорынның шенеуніктері мен қызметкерлері мүдделер қақтығысын болдырмай, кәсіпорынның мүддесі үшін кәсіби міндеттерді адал және ақылмен орындау міндеттерін өз мойнына алады.
Кәсіпорынның лауазымды адамдары қоғамның стратегиялық мақсаттарына қол жеткізу үшін іскерлік этиканың негіз қалаушы құндылықтары мен қағидаттарын ескере отырып шешімдер қабылдайды және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында және кәсіпорынның ішкі құқықтық құжаттарында көзделген міндеттерді іске асыруға жауапты болады.
Лауазымды тұлғалар, кәсіпорын қызметкерлері лауазымдық міндеттерін орындау кезінде жеке қатынастарды немесе жеке пайданы емес, кәсіпорынның мүдделерін басшылыққа алуы керек.
Әрбір қызметкер осы Кодексте көзделген қағидаттарды адал ұстануға, Еңбек және ұжымдық шарттардың, ішкі еңбек тәртібі ережелерінің, лауазымдық нұсқаулықтардың және кәсіпорынның өзге де ішкі нормативтік құжаттарының талаптарын сақтауға, сондай-ақ оларды бұзғаны немесе сақтамағаны үшін өзінің жеке жауапкершілігін сезінуге міндетті.
Жаңа қызметкерлерді жұмысқа қабылдау кезінде кәсіпорын Қазақстан Республикасының заңнамасын және кәсіпорынның ішкі актілерінің талаптарын басшылыққа алады, неғұрлым жоғары біліктілігі мен өндірістік тәжірибесі бар кандидаттарға артықшылық береді және қандай да бір белгілері бойынша ешқандай кемсітушілікке жол бермейді. Кадрларды іріктеу және жылжыту тек жыныстық, нәсілдік, саяси, діни және басқа да осыған ұқсас себептер бойынша кемсітушіліктің кез келген көріністерін қоспағанда, кәсіпорынның ішкі актілеріне сәйкес кәсіби қабілеттер, білім мен дағдылар негізінде жүзеге асырылады.
Кәсіпорын өзін-өзі тәрбиелеуге және кәсіби дамуға ұмтылатын қызметкерлерді ынталандырады және оқыту және кәсіби даму бағдарламаларына сәйкес барлық деңгейдегі қызметкерлердің біліктілігін арттыру үшін тең және оңтайлы жағдайлар жасайды.
Сыйақы саласындағы саясат қызметкерлердің кәсіби қасиеттері мен қабілеттерін, олардың еңбек нәтижелерін және қызметтің негізгі көрсеткіштеріне қол жеткізуді тануға және кәсіпорынның ішкі құжаттарына сәйкес ынталандыру мақсатында әлеуметтік пакеттің мүмкіндіктеріне негізделеді.
Кәсіпорын өз қызметкерлері үшін салауатты және қауіпсіз еңбек жағдайларын үнемі жақсартуды қамтамасыз етеді.
Кәсіпорынның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері жұмысқа және мінез-құлыққа деген көзқарасымен ұжымда тұрақты және жағымды жағдай жасауға ықпал етуге міндетті.
Кәсіпорында Қазақстан Республикасының заңнамасы және/немесе кәсіпорынның ішкі құжаттары негізінде қоспағанда, барлық тең мүмкіндіктерді міндетті түрде қамтамасыз ете отырып, жекелеген лауазымды адамдар мен қызметкерлерге қандай да бір артықшылықтар мен жеңілдіктер беруге жол берілмейді.
Кәсіпорынның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері жоғары сапалы жұмыстарды орындау, кәсіпорынның мүлкіне ұқыпты қарау, оны ұтымды және тиімді пайдалану үшін бар күшін салуы керек.
Кәсіпорын процестің кез-келген кезеңінде лауазымды адамнан шешім қабылдайтын кез-келген қызметкерге дейін мүдделер қақтығысы туындамайтын шешімдер қабылдауға жауапты.
Лауазымды тұлғалар мен қызметкерлер құпиялылық нормаларын бұзбай және кәсіпорын директорының шешімдерін, сондай-ақ кәсіпорынның ішкі құжаттарын ескере отырып, бір-біріне сенімді ақпаратты уақтылы ұсынады.
Кәсіпорынның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің шешім қабылдауы ашықтық пен барабарлық қағидаттарына негізделуі тиіс.
Лауазымды адамдар мен қызметкерлер Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен мәмілелердегі, шарттардағы, кәсіпорынмен байланысты жобалардағы немесе өзге де мәселелерге байланысты кез келген коммерциялық немесе өзге де мүдделілік (тікелей немесе жанама) туралы дереу хабарлауға міндетті;
Кәсіпорынның лауазымды адамдары мен қызметкерлері, олардың мәртебесі мен лауазымына қарамастан, өздерінің функционалдық міндеттерін орындағаны үшін қабылдауға құқылы емес:
тиісті функцияларды орындамайтын ұйымдар мен жеке тұлғалардан ақша, қызметтер түріндегі және өзге де нысандардағы сыйақы.
сыпайылық пен қонақжайлылықтың жалпы қабылданған нормаларына сәйкес немесе хаттамалық және өзге де ресми іс-шараларды өткізу кезінде назардың символдық белгілері мен символдық кәдесыйларды қоспағанда, жұмысы бойынша оларға тәуелді адамдардан сыйлықтар немесе қызметтер.
Әрбір қызметкер әріптестері мен серіктестеріне қатысты жыныстық, жас, нәсілдік, саяси, діни және басқа да осыған ұқсас себептер бойынша кемсітушілікке жол бермеуге міндетті.
Қызметкердің құқықтарының бұзылуына әкелетін кез келген жағдай Қазақстан Республикасы заңнамасының нормаларына және кәсіпорынның ішкі құжаттарына сәйкес қаралуға тиіс.
Кәсіпорын шенеуніктері мен қызметкерлерінің кәсіпорын басшылығының тікелей тапсырмасынсыз немесе тікелей берілген өкілеттіктерсіз кәсіпорын атынан кез келген тақырыпта көпшілік алдында сөз сөйлеуге, сөз сөйлеуге немесе сұхбаттасуға құқығы жоқ.
5 мемлекеттік органдармен өзара қарым қатынас этикасы
Кәсіпорын Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына, Кәсіпорынның Жарғысына және ішкі құжаттарына сәйкес мемлекеттік органдармен өзара қарым-қатынасты жүзеге асырады.
